استانداردها:
بر اساس استاندارد DIN آلمان و ISO:
پیچ های آلن مغزی در صنایع مختلف موارد مصرف فراوانی دارند برای بستن پیچ آلن مغزی همچون همه پیچ های آلنی از آچار آلن مخصوص به خود بایستی استفاده کرد. بیشترین کاربرد این نوع پیچ در محورهای انتقال نیرو می باشد که در موتورهای صنعتی و ماشین آلات به وفور استفاده می شود.
حتما کسانی که کولر آبی خود را تعمیر می کنند با این نوع پیچ آشنایی دارند . آلن مغزی را میتوان تا انتهای پیچ داخل سوراخ پیچاند و سطح ان با سطح سوراخ یکی خواهد شد این نوع پیچ ها در شیر آلات نیز استفاده بسیاری دارند .
استاندارد
عمدتا برای بستن لوله به یک سطح فی استفاده می شوند البته قسمت خم این پیچ ها با توجه به پروفیل متفاوت است و می تواند V شکل یا U شکل باشد . . اگر در هر حال عبور از پلها به میله های محافظ کناری پلها دقت کنید تعداد زیادی از یو بولت ها را خواهید دید . U بولت ها در ایران به پیچ کرپی معروف هستند . در واقع پیچ کرپی پیچ دو سر رزوهای است که آنرا خم کرده اند .
پیچ U شکل در متریال های مختلف بخصوص آهنی و استیل تولید میشود . پیچ استیل U شکل در مقابل رطوبت مقاوم است اما نوع آهنی بایستی تحت عملیات پوشش دهی قرار گیرد.
عملکرد پیچ و مهره و هزینه های ناشی از محاسبات نادرست:
شرکت سور فیلد به دلیل عدم عملکرد صحیح پیچ و مهره های به کار گرفته شده در ساختمان چیزگراتر 1 میلیون پوند متضرر می شود:
شرکت سور فیلد پیمانکار اسکلت فی پیچ و مهره ای ساختمان چیز گراتر اعلام کرد جایگزینی پیچ و مهره های ساختمان لیدن هال در لندن تا کنون بالغ بر 1 میلیون پوند هزینه در بر داشته است.
از سال 2013 سه عدد از پیچ و مهره هایی که در ساختمان چیزگراتر دچار شکست پیچ شده اند هزینه های مالی و زمان در پی داشته است. عملیات ساخت اسکلت فی پیچ و مهره بر اساس برنامه زمانبندی شده در حال پیشروی است و مسئولین معتقدند مشکل موجود به واسطه استفاده نادرست از پیچ و مهره ها سود سال جاری را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. با شکست همین سه پیچ و مهره شرکت سور فیلد مجبور شد تمام پیچ و مهره های بسته شده را باز کرده و جایگزین نماید.
بدون استفاده از پیچ و مهره چگونه می توان اجزای یک خودرو را بهم متصل کرد؟در هر کابینت آشپزخانه ده ها پیچ به کار میرود(که بیشر آنها به پیچ mdf معروفند)،لوازم آشپزخانه ، اجاق گاز و یخچال و حتی چراغی که از سقف آویزان است ! احتمالا یک نوعی از انکر بولت (یا همان رول بولت یا بهتر بگوییم اکسپنشن بولت)مجموعه چراغ را به سقف متصل می کند و اگر حداقل از یک لامپ و یک سیم وسرپیچ استفاده شده باشد خود سرپیچ داخل آن حداقل از 2 پیچ و مهره برای بستن سیمهای فاز و نول استفاده شده است!
در واقع قطعه ای که تقریبا در تمامی صنایع کاربرد دارد و بی شک اگر پرمصرف ترین قطعه نباشد جزو پرمصرف ترین هاست ، قطعه ایست به نام پیچ !
اما این قطعه حساس در طول تاریخ پیدایش خود فراز و نشیب های بسیاری داشته است. صرف نظر از گمانه زنی ها در مورد مبدا پیدایش ، تولید پیچ بطور حرفه ای برای کاربرد صنعتی حدود یک قرن است که رونق پیدا کرده است پیچ ها در ابتدا با سر چهار گوش تولید می شدند و سپس پیچ شش گوش متداولتر شد .دستگاههای تولید پیچ در واقع نوعی دستگاه تراش بوده اند و شکل گل پیچ معمولا یا تراشیده میشده یا فورج گرماما امروزه این دستگاه ها ، کار فرم دهی پیچ را به صورت تمام اتوماتیک از برش طولی گرفته تا فورج سرد و رزوه زنی، انجام می دهند.
همه روزه پیچ ها و مهره هایی با شکل های جدیدتری طراحی می شوند وبر پیچیدگی و کارایی آنها افزوده می شود. با پیچیده تر شدن پیچ و مهره کار تولید آنها سخت تر می شود اما هر گاه طرحی برای
تولید کشیده میشود ، ایده ای برای تولید آن وجود خواهد داشت!
پیچ یا بولت
در لفظ انگلیسی دو لغت Bolt و Screw هر دو در فارسی "پیچ" ترجمه شده اند. گر چه کار شناسان امر کاربردکاربرد این الفاظ را در زبان انگلیسی متفاوت می دانند : بطور کلی پیچ هایی که به همراه یک مهره بسته می شوند را بولت Bolt و پیچ هایی را که بدون مهره بسته می شوند را اسکرو Screw می نامند . در مجموع لغت بولت بار بیشتری را بدوش می کشد.
به معانی پیچ در لغات زیر توجه کنید:
بولت:
Anchor Bolt- معادل فارسی : انکر بولت و رول بولت
Hexagon Head Bolt- معادل فارسی: پیچ سر شش گوش یا پیچ شش گوش
Eye Bolt- معادل فارسی:پیچ چشمی
Stud Bolt- معادل فارسی: استاد بولت
اسکرو:
Self Drilling Screw- معادل فارسی:پیچ خودکار سر مته ای
Self tapping Screw- معادل فارسی:پیچ خودکار
همانطور که ملاحظه می فرمائید لفظ بولت Bolt در زبان فارسی هم وارد شده بعنوان مثال کلمه انکر بولت که تنها تلفظی از واژه انگلیسی (anchor bolt)است (anchor در لغت به معنای لنگر است وبرای لنگر کشتی هم از این واژه استفاده می کنند.)
البته در صنعت ساختمان از واژه "بولت صفحه ستون" هم استفاده می کنند. بلت صفحه ستون که معمولا به حرف L شباهت دارد درون بتن کار گذاشته می شود.که ممکن است به شکل Ј و یا یک میلگرد رزوه شده ساده یا آجدار باشد. اما لفظ رول بولت به نوعی بلت اطلاق می شود که با پیچیدن مهره و یا قسمتی از پیچ قسمتی که در بتون یا دیوار قرار دارد از هم باز می شود ، البته شرکت هیلتی این پیچ و مهره ها را با نام اکسپنشن بولت معرفی کرده است. اکسپنشن بلت مهانطور که از نامش پیداست با افزایش حجم در محل کاشت محکم می شود.
مثال دیگر استاد بولت که همان تلفظ لغت انگلیسی (stud bolt) است که به اشتباه انرا استد بولت یا استات بولت هم تلفظ می کنند. استاد بلت ها بیشتر در صنعت نفت و گازو پترو شیمی و اتصال فلنجها کاربرد دارند. در مقابل برای پیچ های کوچکتر که معمولا خودکار و بدون استفاده از مهره هستند از کلمه اسکرو که در هر صورت ما آنها را پیچ می نامیم استفاده می کنند.
در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، مخازن سر چاهی، برای اتصال فلنج ها و … به بیان ساده تر هر جایی که لوله کشی های عظیم مورد نیاز است استاد بولت ها حضور خواهند داشت و همچنین صنایعی که با مواد اولیه قابل احتراق و گران قیمت سر و کار دارند.
کاربرد پیچ و مهره نفت و گاز را مطالعه کنید.
استاندارد ASTM A193 پیچهایی از نوع فولاد آلیاژی و فولاد ضد زنگ برای خطوط لوله، شیدها، فلنج ها و فیتینگ هایی را شامل میگردد که تحت فشار و دمای بالا قرار دارند.
استاندارد ASTM A194 در واقع مهره های چدنی، فولاد کربنی، فولاد آلیاژی و استیل های مارتنزیتی و آستنیتی را شامل می شوند.
ابعاد مهره های اینچی طبق استاندارد ASME B18.2.2 مشخص شده است.
مهره ها به دو دسته ی واشردار WASHER FACE یا دو طرف پخ DOUBLE CHAMFER هستند و همچنین به صورت HEAVY HEX NUT و یا HEAVY NUT معرفی می شوند، رایج ترین و پرکاربردترین نوع مهره HEAVY WASHER FACE است. (مهره های واشردار سنگین)
در انتخاب ابعاد مناسب برای مهره باید دقت داشت عمق یک مهره برای استاد بولت برابر با قطر رزوه ی پیچ است.
رزوه یا همون دنده های پیچ اینچی طبق استاندارد ASME B1.1 بوده و رایج ترین نوع رزوه ی اینچی با شکل متقارن Vو زاویه 60 درجه میباشد.
مزیت رزوه های متقارن در این است که ساده تر تولید می شوند و بازرسی شان راحت تر است و این نوع رزوه ها معمولا در اتصال دهنده های عمومی استفاده می شود.
رزوه ی درشت یا UNC پرکاربردترین نوع رزوه میباشد. این نوع رزوه بیشتر برای متریال های کم مقاومت مثل آهن، آلومینیوم و مس کاربرد دارد و سرعت مونتاژ بالا از ویژگی های این رزوه میباشد.
رزوه ی ریز یا UNF متداولترین رزوه برای قطعات دقیق و با مقاومت بیشتر میباشد.
پیچ و مهره ی استاد بولت از لحاظ رزوه به دو نوع تقسیم میشود:
شایان ذکر است که نوع دوم یعنی استاد بولت با رزوه ی اینچی کاربرد فراوانی در صنعت دارد.
طول یک استاد بولت از ابتدای اولین دنده تا انتهای آخرین دنده است. طول پیچ باید به گونه ای محاسبه شود که پس از اتصال از طریق دو مهره در دو طرف به میزان 3/1 از قطر پیچ از هر طرف در قسمت بیرونی باقی بماند.
باید توجه داشت عدم اتصال صحیح پیچ به صورتی که مهره ها به درستی مونتاژ نشوند باعث پایین آمدن مقدار قابل توجهی از راندمان کاری پیچ و مهره می شود.
درباره این سایت